Welke rol voor beleidsmakers?

Op dinsdag 21 december 2021 van 19:30-21:00 uur organiseerde het SIRIUS European Platform for Migrant Education in samenwerking met de Rutu Foundation for Intercultural Multilingual Education en onderzoeksbureau Risbo, de Vierde Nationale Rondetafel bijeenkomst. In verband met covid was de bijeenkomst online.

De SIRIUS National Round Tables worden elk jaar in 17 Europese lidstaten gehouden om inzicht te krijgen en creatieve oplossingen te vinden voor de verbetering van het onderwijs aan leerlingen met een migratieachtergrond in Europa. Het thema in Nederland is de rol van meertaligheid in het onderwijs. Met verschillende stakeholders (leerkrachten, ouders, opleiders) wisselen wij van gedachten en geven aanbevelingen hoe meertaligheid een prominentere plaats binnen het onderwijs zou kunnen vervullen.

Op 21 december 2021 stond de rol van onderwijsbestuurders en beleidsmakers centraal.

Programma: 21 december 2021 – 19:30-21:00 uur

Achtergrond

Er is sinds de eerste Sirius Ronde Tafel in 2018 veel gebeurd op het gebied van meertaligheid in het onderwijs:

• Meertaligheid heeft op steeds meer PABO’s en lerarenopleidingen een plaats gekregen;
• Meertaligheid onderdeel van het voorgestelde nieuwe curriculum voor het basis en voortgezet onderwijs (nu);
• Er zijn apps ontwikkeld, er verschijnen steeds meer meertalige prentenboeken;
• Er zijn nu zo’n 15 scholen in Nederland aangesloten bij het netwerk van Taalvriendelijke Scholen; dit zijn scholen die de taaldiversiteit van hun leerlingen expliciet verwelkomen.
• tenminste één gemeente heeft meertaligheid uitdrukkelijk opgenomen in haar visie voor de taalontwikkeling van kinderen (gemeente Zaanstad).
• Het onderwerp wordt steeds meer besproken in debatten, zoals onlangs in De Balie en bij de Nieuwe Liefde.

Er zijn stappen gezet, maar er is ook nog veel werk te doen. Meertaligheid is bijvoorbeeld nog geen verplicht vak op de PABO, zodat er nog steeds leerkrachten in cultureel diverse klassen terechtkomen voor wie het onderwerp meertaligheid volledig nieuw is. Leerkrachten die de thuistalen van hun leerlingen inzetten als onderdeel van het leerproces, lopen ook tegen de toetsing aan. Toetsen worden vrijwel uitsluitend in het Nederlands afgenomen en houden geen rekening met de kennis en vaardigheden van de leerling in een andere taal. Ook de onderwijsinspectie hanteert een ééntalig perspectief en verwacht dat leerkrachten alle leerlingen op dezelfde manier toetsen.

Uitspraak VN Comité inzake Rassendiscriminatie: in een belangrijke uitspraak dit jaar bevestigde het VN Comité inzake rassendiscriminatie dat kinderen met een migratieachtergrond niet beperkt of bestraft mogen worden bij het gebruik van hun thuistaal op school. Nederland moet binnen een jaar rapporteren over de maatregelen die zijn genomen om deze vorm van taaldiscriminatie uit te bannen.

Resultaten SIRIUS Rondetafel 2021

De uitkomsten van alle rondetafels worden in 2022 door SIRIUS bij elkaar gebracht en onder de aandacht gebracht van de Europese Commissie. Vorige rondetafels bespraken Taalvriendelijk Onderwijsbeleid, The Art of Multilingual Teaching, Onderwijsongelijkheid. Lees ook: Taalvriendelijk Onderwijsbeleid – Eindrapport SIRIUS NRT Nederland 2020.

Over de organisatoren:

• SIRIUS Policy Network on Migrant Education is sinds 2012 de voornaamste adviseur van de EU over onderwijs aan kinderen met een migratieachtergrond. SIRIUS is een onafhankelijk netwerk waar alle grote stakeholders binnen het onderwijs aan deelnemen.
• De Rutu Foundation voor Intercultureel Meertalig Onderwijs is een non-profit organisatie die zich sterk maakt voor kinderen die een andere taal spreken dan de schooltaal. De Taalvriendelijke School is een programma van de Rutu Foundation.

Rapport

Het verslag van de bijeenkomst vindt u hier: SIRIUS Roundtable Report Netherlands 2021.

Meer lezen

• Sta leerlingen toe hun thuistaal op school te gebruiken, dat bevordert de prestaties in: Het Parool
• VN-comité: Nederlandse scholen moeten moedertalen verwelkomen –  Een bijdrage van de Rutu Foundation aan het VN-rapport.